Współczesna nazwa państwa zwanego dawniej Rzecząpospolitą, obejmującego Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie, a więc tereny dzisiejszej Białorusi, Litwy, Polski, większej części Ukrainy oraz częściowo Łotwy i Rosji, stosowana dla okresu od połowy XV w., czyli od ukształtowania się ustroju tzw. demokracji szlacheckiej do III rozbioru w 1795. Za początek demokracji szlacheckiej najczęściej przyjmuje się rok 1454, w którym na mocy przywilejów nieszawskich szerokie kompetencje zdobyły sejmiki szlacheckie.
Pałac w WilanowiePolska najszybciej rozwijała się w czasach dynastii Jagiellonów. Po śmierci ostatniego króla z tego rodu w Polsce wprowadzano wolną elekcję. Pierwszym królem elekcyjnym Polski został Henryk Walezy. Wybitnym królem elekcyjnym był Stefan Batory. Ówczesna Rzeczpospolita była nazywana "azylem heretyków", ściągali do niej prześladowani w Europie Zachodniej mennonici, antytrynitarze (znani pod nazwą braci polskich), Żydzi, wypędzani z Hiszpanii przez Inkwizycję, hugenoci z Francji, wśród szlachty polskiej 1/4 do czasów wojny ze Szwecją stanowili kalwiniści, w posiadających silny element niemiecki miastach dominował luteranizm. Kalwinistami wywodzącymi się ze szlachty byli Mikołaj Rej, Biernat z Lublina i Jan Łaski, którego pomnik znajduje się w Genewie jako jednego z najważniejszych reformatorów europejskich, są oni uznawani za twórców polskiego języka literackiego; pewne jest również, że z ideami protestantyzmu zetknął się Jan Kochanowski, nigdy go jednak oficjalnie nie przyjął. Na uwagę zasługuje tzw. konfederacja warszawska, podpisana w 1573 roku i gwarantująca wolność religijną wszystkim wyznaniom trynitarnym; był to dokument w owym czasie w Europie unikalny, podczas gdy we Francji miejsce miała tzw. Noc św. Bartłomieja, podczas której zabito mnóstwo protestantów, a także na terenie dzisiejszych Niemiec nieco później tzw. wojna trzydziestoletnia, która miała podłoże religijne i podczas której zginęło 2/3 ludności. Wraz z nastaniem wybieranej w wolnych elekcjach dynastii Wazów Rzeczpospolita uwikłała się w wojny o koronę szwedzką, które pogrążyły kraj w anarchii. Ponieważ część protestantów wiązała nadzieje na zapanowanie protestantyzmu w Rzeczpospolitej, gdy koronę obejmie Szwed-protestant, po tej wojnie wypędzono w 1658 roku braci polskich i w 1668 roku zakazano porzucania katolicyzmu, takie regulacje istniały jednak w prawie wszystkich krajach katolickich i protestanckich. Za czasów Zygmunta III Wazy działał jedyny znany w Europie polski alchemik Michał Sędziwój. Jan III Sobieski zasłynął odsieczą wiedeńską. Na początku XVIII w. August II Mocny wypowiedział bardzo silnej wtedy Szwecji wojnę, która była częścią trzeciej wojny północnej, na której najwięcej zyskała Rosja.